Premiata Forneria Marconi (PFM): İtalyan Progresif Rock’ın Zirvesi
Premiata Forneria Marconi ya da bilinen kısa adıyla PFM, 1970’li yıllarda İtalya’da doğup uluslararası başarıya ulaşan ilk progresif rock gruplarından biridir. Karmaşık yapılı besteleri, klasik müzik etkileri, etkileyici sahne performansları ve uluslararası albüm başarıları ile PFM, yalnızca İtalyan müzik tarihinde değil, progresif rock evreninde de özel bir yere sahiptir.
Premiata Forneria Marconi (PFM). Grubun Doğuşu ve İsminin Anlamı
PFM, 1970 yılında Milano’da kuruldu. Grubun adı olan Premiata Forneria Marconi, kelime anlamı olarak “Marconi Ödüllü Fırın” şeklinde çevrilebilir. Bu isim esprili bir şekilde İtalya’daki geleneksel isimlendirme kalıplarını parodileştirme amacıyla seçilmiştir. Aslen klasik müzik kökenli olan grup üyeleri, önceleri I Quelli ve Numero Uno adlı projelerde yer aldıktan sonra, rock ile klasik müziği sentezleme arzusuyla PFM’yi kurdular.
Kurucu üyeler arasında şu isimler yer alır:
- Franz Di Cioccio – davul, vokal
- Franco Mussida – gitar, vokal
- Flavio Premoli – klavye
- Giorgio Piazza – bas gitar
- Mauro Pagani – keman, flüt
İlk Yıllar: “Storia di un Minuto” ve “Per un Amico”
PFM, 1972 yılında “Storia di un Minuto” adlı ilk albümünü çıkardı. Bu albüm, İtalya’da listelere bir numaradan giren ilk rock albümü olma özelliğini taşır. Albümde yer alan “Impressioni di Settembre” ve “È Festa”, PFM’nin progresif kimliğini oluşturacak yapı taşlarını sergiler: pastoral flüt melodileri, karmaşık ritmler, akustik geçişler ve şiirsel sözler.
Aynı yıl yayınlanan ikinci albüm “Per un Amico”, grubun müzikal olgunluğunu gözler önüne serdi. Bu albümdeki parçalar, Genesis ve King Crimson gibi İngiliz progresif rock gruplarıyla kıyaslanabilecek düzeyde sofistike ve atmosferik yapıdadır. “Il Banchetto” ve “Appena un Po’” gibi parçalar, klasik müzik formunu rock unsurlarıyla buluşturur.
Uluslararası Atılım: “Photos of Ghosts” ve İngiltere Açılımı
PFM’nin en önemli dönüm noktası, 1973 yılında King Crimson’ın kurucularından Greg Lake ve söz yazarı Pete Sinfield ile çalışmaya başlamasıyla oldu. Bu işbirliği sonucunda “Per un Amico”, İngilizce sözlerle yeniden düzenlenip “Photos of Ghosts” adıyla piyasaya sürüldü. Bu albüm, PFM’yi İngiltere ve Amerika’da tanınır hale getirdi. Aynı yıl, grup İngiltere’de Genesis ve ELP ile sahne alarak büyük beğeni topladı.
Sinfield, grubun sözlerini İngilizce’ye çevirerek onları daha uluslararası bir hale getirirken, PFM’nin müziği evrensel duygulara hitap etmeyi başardı. “Celebration” ve “River of Life”, bu dönemde grubun imza şarkıları haline geldi.
Sanatsal Zirve: “The World Became the World” ve “Chocolate Kings”
1974’te çıkan “The World Became the World”, orijinal adıyla L’Isola di Niente albümünün İngilizce versiyonudur. Bu albümde klasik müzik etkisi daha da güçlenmiş, uzun ve dramatik besteler ön plana çıkmıştır. Özellikle başlık parçası ve “Four Holes in the Ground”, grubun senfonik rock anlayışını doruklara taşır.
1975’te basçı Giorgio Piazza’nın yerine Patrick Djivas gruba katıldı. Bu değişiklikle birlikte müzikal yapıda bir dönüşüm yaşandı. 1976 tarihli “Chocolate Kings” albümünde rock unsurları daha ön plandadır. Albümün tamamı İngilizce’dir ve vokallerin büyük kısmı yeni katılan Bernardo Lanzetti tarafından seslendirilmiştir. Bu albüm, grup için daha sert ve politik bir çizginin başlangıcıydı.
Canlı Performanslar ve Efsanevi Konserler
PFM, 1970’li yılların sonuna kadar Avrupa, Amerika ve Japonya’da birçok turneye çıktı. Sahnedeki çoklu enstrüman kullanımı, doğaçlama bölümler ve teatral anlatımları ile konserleri adeta bir sahne sanatına dönüşüyordu.
1979 tarihli “Live in USA” (ya da “Cook”) albümü, grubun canlı performans gücünü belgeleyen önemli bir kayıttır. Bu albüm, flüt soloları, Moog geçişleri ve enerjik bateri partisyonlarıyla progresif rock’ın sahnedeki büyüsünü taşır.
Premiata Forneria Marconi (PFM). 1980’ler ve Stil Değişimleri
1980’li yıllarda progresif rock genel olarak bir gerileme yaşarken, PFM de müziğinde daha kısa, radyo dostu parçalara yöneldi. 1980 yılında çıkan “Suonare Suonare” ve 1981’deki “Come Ti Va In Riva Alla Città” albümleri, daha sade yapılı pop-rock etkileşimleri içeriyordu.
Bu dönemde bazı klasik üyeler gruptan ayrıldı. Özellikle Mauro Pagani’nin ayrılığı, grubun keman ve flüt temelli pastoral havasının geri plana çekilmesine neden oldu.
1990’lardan Günümüze: Yeniden Doğuş ve Modern Progresif Dönem
PFM, 1997 yılında büyük bir geri dönüş yaptı. “Ulisse” albümü, epik yapıdaki besteleri ve modern prodüksiyon anlayışıyla grubun yeniden progresif çizgiye döndüğünü gösterdi. 2000’li yıllarda çıkan “Stati di Immaginazione” (2006), hem müzikal hem de görsel bir konsept albümdü ve büyük övgü aldı.
2017 yılında çıkan “Emotional Tattoos”, PFM’nin uluslararası hayran kitlesine hitap edebilmek amacıyla hem İngilizce hem İtalyanca olarak iki farklı versiyonla piyasaya sürüldü. Albüm, modern rock ile klasik progresif unsurları başarıyla sentezliyordu.
2021 tarihli “I Dreamed of Electric Sheep / Ho Sognato Pecore Elettriche” albümü, grup üyelerinin yaşadığı dünyaya dair kaygılarını ve düşüncelerini felsefi ve distopik bir dille ifade ettiği bir yapıt olarak dikkat çekti. Albümde Ian Anderson (Jethro Tull) gibi konuk müzisyenler de yer aldı.
Miras ve Etkisi
PFM, İtalya’nın dünya çapında bilinen en önemli progresif rock grubudur. Onların müziği sadece teknik ustalık değil, aynı zamanda şiirsel bir estetik de barındırır. Birçok çağdaş grup, PFM’nin klasik müzik ile rock’ı birleştirme yönteminden etkilenmiştir.
Genesis, ELP, Jethro Tull ve King Crimson ile aynı sahneyi paylaşmaları, onların uluslararası saygınlığının göstergesidir. Özellikle İtalyan progresif rock sahnesinin (Rock Progressivo Italiano) öncüsü olmaları, PFM’yi sadece müzikal değil, kültürel bir figür haline getirir.
Sonuç
Premiata Forneria Marconi, progresif rock’ın yalnızca İngiliz gruplara ait olmadığını tüm dünyaya gösteren öncü bir topluluktur. Klasik müzikten halk ezgilerine, cazdan rock’a kadar uzanan geniş yelpazesiyle, PFM’nin müziği bir yolculuktur. Onlar için progresif rock sadece bir tür değil, hayata bakış biçimidir. Ve bu bakış, 50 yılı aşkın süredir zamana meydan okuyan eserlerde yaşamaya devam etmektedir.
