10cc
Giriş: Mizah, Zeka ve Melodiyle Yoğrulmuş Bir Pop-Rock Efsanesi
10cc, 1970’li yılların başlarında İngiltere’de kurulan, pop, art rock, progresif öğeler ve ince alaycılıkla bezeli şarkı sözleriyle tanınan bir rock grubudur. Sıklıkla Queen, Steely Dan ve Electric Light Orchestra gibi gruplarla karşılaştırılan 10cc, müzikal çok yönlülüğü ve ironik tavrıyla benzersiz bir grup olmuştur. Bir yandan hit şarkılar üretip listelere girmeyi başaran grup, diğer yandan sanatsal bütünlüğünden taviz vermemiştir.
Hem ticari başarı hem de sanatsal saygınlık elde eden nadir gruplardan biri olan 10cc, 1970’ler boyunca İngiltere’de müzik sahnesinde önemli bir yer edinmiş, yıllar içinde birçok kez kadro değişikliği yaşasa da her dönem kendi izini bırakmayı başarmıştır.
Kuruluş ve Erken Dönem
10cc, 1972 yılında İngiltere’nin Stockport kentinde kuruldu. Grubun kurucu üyeleri şunlardı:
- Graham Gouldman (bas gitar, vokal, söz yazarı)
- Eric Stewart (gitar, klavye, vokal, prodüksiyon)
- Kevin Godley (davul, vokal)
- Lol Creme (klavye, gitar, vokal)
Bu dört müzisyen de 10cc öncesinde müzik sektöründe deneyimliydi. Graham Gouldman, The Yardbirds, The Hollies ve Herman’s Hermits gibi gruplara hit parçalar yazmıştı. Stewart ise Mindbenders grubuyla tanınmıştı. Godley ve Creme ise birlikte sanat eğitimi almış ve deneysel projelerde yer almışlardı.
Grubun ismi, şehir efsanelerine konu olmuş olsa da aslında yapımcı Jonathan King tarafından seçilmiştir. “10cc” ifadesinin anlamı tam olarak açıklanmamış olsa da, grubun müzikal hacmini ve enerjisini temsil ettiği söylenmiştir.
İlk Albüm: 10cc (1973)
Grubun kendi adını taşıyan ilk albümü 10cc, 1973 yılında yayımlandı ve “Donna” ile “Rubber Bullets” gibi parçalarla büyük ses getirdi. “Donna”, 1950’lerin doo-wop tarzına gönderme yapan ironik bir aşk şarkısıydı ve İngiltere’de listelerde ikinci sıraya kadar yükseldi.
“Rubber Bullets” ise daha sert bir yapıya sahipti ve Amerika’daki cezaevi olaylarına göndermeler içeriyordu. Şarkının sözleri hem politik hem de mizahi bir dile sahipti. Bu albüm, grubun zekice yazılmış sözlerle eğlenceli melodileri harmanladığı tarzının ilk örneğiydi.
Yükseliş Dönemi: Sheet Music (1974) ve The Original Soundtrack (1975)
1974’te çıkan ikinci albüm Sheet Music, grubun sanatsal yönünü daha da pekiştirdi. Albümdeki “The Wall Street Shuffle”, kapitalizmin absürtlüğünü hicvederken, “Silly Love” ve “Baron Samedi” gibi şarkılar deneysel yapılarıyla dikkat çekti. Bu albüm, 10cc’nin sadece hit şarkılar yazan bir pop grubu değil, aynı zamanda yenilikçi ve teatral bir grup olduğunu kanıtladı.
1975’te çıkan The Original Soundtrack, grubun başyapıtı olarak kabul edilir. Albümdeki “I’m Not in Love”, grubun kariyerindeki en büyük hitti. Parçada 256 vokal katmanı bulunuyordu ve bu, o dönemin teknolojisiyle büyük bir yenilikti. Şarkının atmosferik yapısı, minimal altyapısı ve melankolik sözleriyle dünya çapında büyük ilgi gördü. ABD Billboard listelerinde 2. sıraya kadar yükseldi.
Albüm ayrıca “Une Nuit a Paris” gibi 9 dakikalık epik bir parçaya da sahipti. Bu parça, Queen’in “Bohemian Rhapsody”sine ilham veren yapısıyla anılır.
Godley ve Creme’in Ayrılığı (1976)
1976 yılında Kevin Godley ve Lol Creme, grubun müzikal yönünün daha ticari hale geldiğini düşünerek ayrıldılar. İkili, daha deneysel projelere yönelmek ve kendi ses teknolojisi olan “Gizmotron”u geliştirmek için 10cc’den ayrıldılar.
Godley & Creme olarak yollarına devam eden bu ikili, hem müzikal hem de video klip yönetmenliği alanlarında başarılı işlere imza attı. 1980’lerdeki birçok MTV klibini yöneten ikili, müzik videosu kavramının şekillenmesinde öncü oldu.
İkili Kadroyla Devam: Deceptive Bends (1977) ve Sonrası
Godley ve Creme’in ayrılmasının ardından Eric Stewart ve Graham Gouldman, 10cc’i ikili olarak sürdürme kararı aldı. 1977 tarihli Deceptive Bends albümü bu yeni dönemin ilk ürünüydü ve “The Things We Do for Love” adlı parça, grubun en büyük hitlerinden biri oldu.
Bu albümdeki şarkılar daha geleneksel yapılar içerse de, grubun sözsel zekâsı ve melodik yaratıcılığı korunmuştu. “Good Morning Judge” ve “People in Love” gibi parçalar, 10cc’in hâlâ özgün olduğunu gösteriyordu.
1978’de çıkan Bloody Tourists albümündeki “Dreadlock Holiday”, reggae etkili yapısıyla öne çıktı ve İngiltere listelerinde 1 numaraya ulaştı. Şarkı, karikatürize bir Jamaika macerasını anlatıyor ve “I don’t like cricket, I love it” nakaratıyla hafızalara kazınıyordu.
1980’ler: Düşüş ve Dağılma
1980’li yıllarda grup, müzik endüstrisindeki değişimlere ayak uydurmakta zorlandı. Synth-pop ve yeni dalga akımlarına kıyasla daha “geleneksel” kalan 10cc, eski etkisini yavaş yavaş kaybetti.
1983’te çıkan Windows in the Jungle albümü, özellikle “Feel the Love” ve “24 Hours” gibi parçalarla duygusal bir derinlik sunsa da, ticari başarı sağlayamadı. Grubun müzikal kalitesi hâlâ yerindeydi ancak popüler kültürdeki yeri zayıflıyordu.
1990’lar ve 2000’ler: Yeniden Bir Araya Gelişler ve Canlı Albümler
1992 yılında grup kısa süreliğine yeniden birleşti ve …Meanwhile adlı albümü yayımladı. Albümde hem Godley hem de Creme konuk olarak yer aldı. Fakat bu birleşme kalıcı olmadı. 1995’te Mirror Mirror adlı bir başka albüm daha çıktı ama eski başarıların gerisinde kaldı.
Ancak grup, 2000’li yıllarda canlı performansları ve derleme albümleriyle yeniden gündeme geldi. Özellikle Graham Gouldman liderliğindeki turneler, eski hayranlar ve yeni dinleyiciler için büyük bir nostalji yarattı. 10cc’in klasik parçaları hâlâ dünya genelinde radyolarda çalınmakta ve yeni kuşaklar tarafından keşfedilmektedir.
10cc’in Müzikal Tarzı ve Etkileri
10cc, müziğinde ironi, teatral anlatım, teknolojik yenilikler ve türler arası geçişlerle dikkat çeker. Mizahı, dramla birleştirmeyi başarabilen nadir gruplardan biridir. Onların müziği; rock, pop, reggae, art rock, bossa nova ve hatta opera unsurlarını bir arada sunar.
Müzik dünyasında; Queen, XTC, Tears for Fears, Daft Punk ve The Divine Comedy gibi birçok grup 10cc’den etkilenmiştir. Ayrıca Kevin Godley ve Lol Creme’in yönetmen olarak çektiği müzik klipleri, 1980’lerin görsel estetiğine yön vermiştir.
Öne Çıkan Albümleri
- 10cc (1973) – İlk albüm, “Donna” ve “Rubber Bullets” ile liste başarısı.
- Sheet Music (1974) – Sanatsal zirve, karmaşık yapılar.
- The Original Soundtrack (1975) – “I’m Not in Love” ile dünya çapında başarı.
- Deceptive Bends (1977) – Godley & Creme sonrası güçlü dönüş.
- Bloody Tourists (1978) – “Dreadlock Holiday” ile reggae deneyimi.
- …Meanwhile (1992) – Kısa süreli nostaljik birleşme.
Sonuç: Yaratıcılığın ve Mizahın Müziğe Dökülmüş Hali
10cc, müzik tarihinin en zekice yazılmış, en çok yönlü ve aynı zamanda eğlenceli gruplarından biridir. Onlar, dinleyicinin hem zihnini hem de kalbini hedef alarak, popüler müziğe farklı bir boyut kazandırmışlardır. Bugün hâlâ, “I’m Not in Love” ya da “The Things We Do for Love” gibi şarkılarla anılsalar da, 10cc’in gerçek değeri, albümlerine yayılan yaratıcı deha ve müzikal cesaretle ölçülmelidir.
